Nguyễn Tấn Sĩ
MẮT MÙA ĐÔNG
Còn đôi mắt ngủ trên vai
Còn đôi tay thức thương ai chưa về
Hương mùa vừa đủ gây mê
Một vầng trăng lỗi lời thề heo may
Gió còn tháo gở hàng cây
Lá và tôi với đường bay hai chiều
Mùa đông làm bức phù điêu
Trái tim chạm trỗ đủ điều , lắng nghe
Lắng nghe trời đất hát bè
Giọt mưa cứ mãi làm se sắt lòng
Xin còn một câu hát rong
Ngủ đi đôi mắt ngược dòng mùa đông
Nhớ xưa...tay bế tay bồng
Nhớ ....xưa hơn nữa là không có gì
Có chậm thì mùa cũng đi
Chậm hơn chút nữa ...Mà chi, thêm buồn
THU KHÔNG
Nhặt chiếc lá nơi mùa thu chưa dến
Tàn đêm nay tin chắc sẽ thu về
Mây bất hạnh làm mưa ngoài ngõ vắng
Cơn mơ rêu chơm chớm khoắc khuya buồn
Thu mỏng tang như cánh nhỏ chuồn chuồn
Sự thất lạc bầu trời khung cửa hẹp
Nơi kéo thả lần đầu con dế khóc
Nơi tôi về và chổ ấy thu đi
Đừng làm mưa xanh mùa trăng vô vi
Anh còn đâu đồng cỏ vàng cơn khát
Quay về thôi đèn kéo quân phờ phạc
Khúc mùa thu người lớn trẻ con buồn
Chỉ còn mình ta ngồi lại hát suông
Bản đồng dao cho người năm mươi tuổi
Giữa nhân gian có một lần làm cuội
Một lần thu quay quắt giữa thu không
Đã về chưa lá vàng trong mênh mông
Không chắc chắn mùa thu còn đến kịp
Đêm khuyếch đại giọt mưa làm áp thấp
Có lẽ nào như thế, lẽ nào thu..
NTS_________________________________________________
Chất giọng của tùy bút
Tapchinhvan.vn- Tre gần gũi với con người trong lao động sản xuất hàng ngày. Từ đôi quang, chiếc đòn gánh, cán cuốc, tay hái, tay liềm, cối xay, dần, sàng, thúng, mủng... Sống với ruộng đồng, bờ bãi, rặng tre, người dân đã đúc rút rất ý vị: Cánh đồng ta năm đôi ba vụ/ Tre với người vất vả quanh năm. Tre thành vật dụng dựng cửa, dựng nhà, dựng nên mái ấm. Tre thành nôi êm ru giấc trẻ trưa hè. Tre thành nguồn vui cho trẻ thơ từ chiếc thuyền lá tre đến que chuyền đánh chắt, cánh diều, chiếc sáo.
Giải mã hành vi chửi của Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao
Tapchinhvan.vn- Chửi là một trong những hành vi nói năng của con người. Con người có rất nhiều hành vi. Nói năng là một trong những hành vi đó. Trong hành vi nói năng, lại có nhiều hành vi như: hành vi chửi, hành vi chào, hành vi khuyên, hành vi xin lỗi, hành vi yêu cầu, hay ra lệnh... Bài viết xin được lý giải thêm về hành vi ngôn ngữ Chửi của Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao, ngõ hầu mang đến những kiến giải có cơ sở hơn từ góc nhìn dụng học, mà cụ thể hơn là lý thuyết hành vi (hành vi ngôn ngữ).
Vai trò của tưởng tượng trong thơ
Không phải ngẫu nhiên mà Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh được giới văn học trân trọng đến thế. Sự thật là tiềm lực lí luận văn học tiếp thu từ phương Tây thời đó đã được các học giả ngày nay nhận diện, đánh giá và phần nào vượt qua. Từng khuynh hướng, từng hiện tượng riêng lẻ đã được nhận diện rồi ứng chiếu lại trong mối tương quan với tổng thể để định danh những sáng tạo, định lượng những kết tinh. Vậy mà, trường tồn cùng năm tháng vẫn là những dòng trực cảm của ông:
Con người vũ trụ trong bài TỰ TÌNH của Hồ Xuân Hương
Tapchinhvan.vn- Thời trung đại, con người chủ yếu sống bằng nông nghiệp. Thế nên con người thường dựa vào tự nhiên, khai thác tự nhiên để sống. Do vậy con người trung đại tin ở sự thống nhất trong thế giới. Thiên nhiên là bạn tri âm tri kỷ của con người.
Đi tìm cây phách trong bài thơ VIỆT BẮC của Tố Hữu
1. Từ chuyện Tình yêu ta như cánh kiến hoa vàng Trong đề thi khối C năm 2000 Đại học Quốc gia Hà Nội có một câu yêu cầu thí sinh bình giảng một đoạn thơ ở trong bài Tiếng hát con tầu của Chế Lan Viên trong đó có những câu: ... Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét Tình yêu ta như cánh kiến hoa vàng.
Về ý nghĩa của câu tục ngữ "Học thầy chẳng tày học bạn"
TCNV- Trên Tạp chí Nhà văn số 12-2011, trong bài Nhân bàn về cách hiểu sai câu tục ngữ “Học thầy chẳng tày học bạn”, tác giả Lê Huy Thực (LHT) cho rằng giáo sư, nhà giáo nhân dân Nguyễn Lân (NL), “người nghiên cứu trước tác vào hàng tầm cỡ của nước ta nhưng lại tỏ ra hiểu không đúng câu tục ngữ rất quen thuộc và nổi tiếng này”.
Từ "Tiết thanh minh" và "Hội đạp thanh" nghĩ về một số chú giải trong Truyện Kiều
Hai câu thơ trong Truyện Kiều: “Thanh minh trong tiết tháng ba/ Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh” dường như không có gì khó hiểu. Nhà thơ giới thiệu cái dịp để chị em Thúy Kiều đi chơi xuân. Các em học sinh phổ thông học đoạn này cũng không có gì thắc mắc.
Truyền thuyết Thánh Gióng - sự phối trộn các thành tố huyền thoại Âu và Lạc ở thế kỷ III Trước Công Nguyên
Sự tích Thánh Gióng – Phù Đổng thiên vương ra đời trong khoảng thế kỷ 3-2 trước Công nguyên, thoạt đầu là vị thần khổng lồ có nguồn gốc từ thần đá và thần tre trúc sau đó phát triển lên thành anh hùng dân tộc chống ngoại xâm; gắn với sự hình thành liên minh Âu Lạc bởi nó ẩn chứa trong mình cả hai thành tố Âu, Lạc.
NHỚ CỤ BÚT TRE
Người ta bảo: "Thơ hay là thơ dễ thuộc". Thơ Bút Tre có rất nhiều người thuộc, vậy có phải là thơ hay không? Anh có bình luận gì về ông Bút Tre và thơ Bút Tre.?
LÊ KỲ
(Hà Nội)
(Hà Nội)
TRẦN ĐĂNG KHOA
Thơ hay tất nhiên sẽ có nhiều người thuộc là lưu truyền. Nhưng thơ dễ thuộc và được nhiều người thuộc cũng chưa chắc đã là thơ hay. Tôi thuộc thơ, thường chỉ đọc một lần là thuộc ngay. Loại thơ ấy thường ở hai thái cực. Hoặc là cực hay và hoặc là cực dở. Thơ Bút Tre không nằm ở hai dạng này. Phải xếp Bút Tre vào một chiếu riêng. Đó là một dòng thơ dân gian. Đọc là cười. Nhưng Bút Tre lại là con người có thực. Tên thật của ông là Đặng Văn Đăng (1910-1987). Ông từng nhiều năm làm Trưởng ty Văn hoá tỉnh Phú Thọ. Đó là một cán bộ tận tuỵ, được nhân dân tin cậy yêu mến. Ông đã có công ghi lại câu nói bất hủ của Bác Hồ ở Đền Hùng: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước. Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".
GIỚI THIỆU CÁC VĂN NGHỆ SĨ TP TAM KỲ
Vì sao môn văn trong nhà trường không hấp dẫn
HS khối 12 Trường
THPT Nam
“Nguyên nhân trực
tiếp giết chết hứng thú học văn của các em chính là phương pháp giáo dục áp đặt
mà chúng ta đã và vẫn còn đang sử dụng rộng rãi..."
Bài viết Vì sao
môn văn trong nhà trường không hấp dẫn của tác giả Ngô Tự Lập đã nêu ra một
thực trạng là môn Văn trong nhà trường không hấp dẫn.
Nguyên nhân cố hữu
mà tác giả Ngô Tự Lập đưa ra không phải là không có, mà thậm chí nó đang còn
được nhiều giáo viên dạy Văn ở bậc phổ thông áp dụng từ đời này sang đời khác…
Vì có nhiều giáo
viên hiện nay cho rằng mình quá hơn hẳn học sinh về kiến thức môn Văn, nên
trong khi dạy Văn, nhiều giáo viên cứ việc “áp đặt” những kiến thức và sự cảm
thụ văn chương của mình cho học sinh chép vào vở, trong tiết kiểm tra Văn, học
sinh cứ việc chép nguyên xi lời của thầy giảng vào bài kiểm tra.
Thầy cô chấm Văn
và cho học sinh điểm khá, giỏi… Đó là mình chấm văn mình chứ không phải chấm
văn học trò, vì học trò lúc đó chỉ đóng vai trò là những “chiếc máy phô tô cóp
pi có trí nhớ” mà thôi.
Nhưng hiện nay
không phải tất cả mọi giáo viên dạy Văn đều cứ “khư khư” áp dụng lối dạy văn
theo kiểu áp đặt, theo kiểu truyền thống xưa nay vẫn tồn tại, mà đây đó đã có
nhiều giáo viên dạy văn đã dám, đã mạnh dạn đổi mới, đã mạnh dạn “lột xác” cách
dạy văn, cho dù “… cái xác cũ rụng xuống chưa dứt hẳn, da non mới mọc chưa
lành, một chút gì chạm phải cũng nhỏ máu” (câu dùng của Nguyễn Đình Thi trong
Tiểu luận “Nhận đường” – Mấy vấn đề văn học, Nhà xuất bản Văn hóa – Hà Nội
1986).
Nói như thế để
thấy được rằng, hiện nay cho dù “cơm áo không đùa với giáo viên Văn”, cho dù
đời sống của đa số giáo viên Văn còn khó khăn và thiếu thốn, chưa theo kịp sự
đi lên của thời đại (vì giáo viên Văn thì ít có người có thể dạy thêm), nhưng
có nhiều giáo viên đã có những băn khoăn trăn trở với nghề, băn khoăn trăn trở
với dạy Văn, học Văn.
Điều đáng mừng là
ở Quảng Bình chúng tôi, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học nói chung, phương
pháp dạy học môn Văn nói riêng, đã được lãnh đạo Sở Giáo dục - Đào tạo quan tâm
đúng mức và đầu tư thích đáng.
Sở GD-ĐT Quảng
Bình đã cho mở hẳn 1 hội nghị về việc đổi mới phương pháp dạy Văn ở bậc THPT
dành cho các giáo viên trẻ mới ra trường và có tuổi nghề dưới 5 năm.
Và ở địa phương
chúng tôi, phương pháp dạy Văn theo kiểu “giáo dục áp đặt” là phương pháp dạy
học tối kỵ nhất và đã được loại thải từ lâu, nên yêu cầu đối với giáo viên lên
lớp là phải biết phối – kết hợp đa dạng các phương pháp dạy Văn sao cho phát
huy được tính tích cực, chủ động, gây cho học sinh hứng thú học tập môn Văn, góp
phần nâng cao chất lượng dạy học.
Là những người
trực tiếp giảng dạy môn Văn ở trường phổ thông, ngoài nguyên nhân làm cho môn
Văn trong nhà trường không hấp dẫn mà tác giả Ngô Tự Lập đã nêu ra, chúng tôi
còn nhận thấy rằng, có một nguyên nhân khách quan về mặt cơ chế đã góp phần làm
cho học sinh không thích, không đam mê với môn Văn, và làm cho môn Văn trong
nhà trường không hấp dẫn.
Thực tế hiện nay
chúng ta đã thấy được rằng, tuy môn Văn là một môn học rất quan trọng, là môn
học bắt buộc phải thi tốt nghiệp, là môn có hệ số 2 (trong chương trình chuyên
ban, ở ban KHXHNV, môn Văn hệ số 3), nhưng khi ra đời và tham gia dự thi vào
các trường đại học, cao đẳng thì môn Văn không phải là một môn thi phổ biến đối
với các trường được xem là thời thượng…
Nên đến năm cuối
cấp ở bậc trung học, nhiều em học sinh cho dù rất giỏi Văn, có năng khiếu về
Văn và yêu thích đam mê Văn, nhưng các em cũng chỉ học Văn ở mức độ cầm chừng
đủ để thi tốt nghiệp đặng “qua cầu gió bay”, chứ còn rất ít em đầu tư cho môn
văn vì môn Văn đâu có thi được vào các trường được coi là thời thượng như: Học
viện Ngân hàng, Học viện Bưu chính - Viễn thông, Đại học Bách khoa…
Nên buộc học sinh
THPT phải đầu tư học các môn KHTN để phục vụ cho quyền lợi thiết thực của các
em là đi thi đại học và vào đời… Nói như vậy không có nghĩa là học sinh chúng
ta hoàn toàn đam mê các môn Toán, Lý, Hóa hơn học Văn. Cho dù không đam mê đi
chăng nữa nhưng bắt buộc học sinh phải học các môn đó…
Còn thật đáng
buồn, có những học sinh theo học ban C (ban KHXHNV - Chương trình phân ban áp
dụng từ năm học 2003-2004) theo học môn Văn nhưng không phải vì các em giỏi
Văn, đam mê Văn, muốn theo nghiệp Văn, mà vì “bất đắc dĩ” do không theo nổi ban
A nên bắt buộc các em phải chọn ban C, theo kiểu “chuột chạy cùng sào mới vào
ban C”. Và trong số những em học ban C đó, ít và rất ít các em thật sự giỏi
Văn, có tố chất Văn, có niềm đam mê văn chương…
Như vậy, nguyên
nhân chính làm cho môn Văn trong nhà trường không hấp dẫn thì đã rõ. Chúng ta
phải làm gì để cải thiện tình hình, để làm cho môn Văn trong nhà trường hấp dẫn
hơn? Theo chúng tôi, là chúng ta cần thay đổi các bộ môn tuyển sinh vào đại
học, cao đẳng.
Ta cứ lấy 2 môn
thi cơ sở bắt buộc cho tất cả các ngành, các trường đại học là môn Văn và Toán,
thì tin chắc rằng lúc đó môn Văn sẽ hấp dẫn hơn, hấp dẫn không kém gì Toán và
các môn KHTN khác. Khi đó, tự nhiên chất lượng môn Văn sẽ được nâng cao rõ rệt,
vì lúc đó môn Văn đã thực sự gắn với quyền lợi thiết thực của nhiều em học sinh
khi chọn nghề, chọn trường…
Vậy có người sẽ
hỏi, thi vào các ngành kỹ thuật, công nghệ, đâu có cần phải thi Văn. Xin thưa,
môn Văn là môn cơ sở, cho dù là kỹ thuật hay công nghệ, thì chúng ta cũng phải
biết nói trước tập thể, biết trình bày một báo cáo, biết viết một bản hợp đồng,
biết diễn thuyết và phát biểu trước đám đông, biết trình bày một công trình
khoa học…
Đó là văn đấy…
Chính môn Văn đã dạy cho chúng ta những kỹ năng cơ bản đó để vào đời, để làm
việc… Nên vì sao ta không dùng Văn làm một môn thi bắt buộc?
Qua hơn 2 năm thực
hiện chương trình phân ban thí điểm ở bậc THPT, thì tính chất đời sống, tính
thực tế, tính nhật dụng của môn Văn đã được các nhà soạn sách, các nhà xây dựng
chương trình quan tâm. Học sinh môn Văn ở bậc THPT (chương trình phân ban), học
sinh sẽ biết cách viết văn bản, viết một văn bản quảng cáo, biết cách phỏng vấn
và trả lời phỏng vấn, biết viết đơn từ báo cáo và trình bày những loại văn bản
thông dụng trong đời sống và trong công việc… Vậy ai nói Văn không quan trọng?
Ai nói môn Văn không có lợi ích trong đời sống?
Để làm cho môn Văn
trong nhà trường hấp dẫn hơn, xin hãy cho môn Văn một cơ chế, và một sự đối xử
công bằng hơn!
Trương Văn Hà
(Trường THPT số 1
Quảng Trạch, Quảng Bình)
